De inspiratie voor deze aflevering was een triest bericht over een jonge vader die ernstig ziek was en vrij plotseling overleed. Je kunt je de ontreddering van de achterblijvers voorstellen.
Hoe overleef je dit? Er komt zoveel op je af, maar waar hou je je aan vast? Zul je ooit weer vreugde voelen? Zo’n tragisch afscheid, zo onbegrijpelijk…
Wat zijn jouw ervaringen?
- Wat herken je in het bovenstaande?
- Hoe hebben jouw ervaringen met verlies je leven gevormd?
- Wat heeft het je gekost?
- Wat heeft het je gegeven, ondanks die kosten?
Groot verlies verstoort onvermijdelijk de loop van ons leven, het perspectief dat we dachten te hebben en alle verwachtingen die daarbij horen.
Groot verlies laat ons vaak ontredderd achter, lamgeslagen, beroofd en vaak ook zonder richtinggevoel.
Hoe ga jij om met (groot) verlies?
Ieder mens gaat op zijn eigen manier om met verlies om te gaan. Je manier hangt onder meer af van wat je in je jeugd hebt ervaren en wat je (denkt dat) je het minste energie kost.
- Wat is jouw manier?
- Wat doet die manier voor jou?
- Zit er een nadeel aan jouw manier? Welke?
- Wat heb je door je ervaringen geleerd over omgaan met verlies?
- Hoe heb jij met die ervaringen je leven veranderd?
Ik weet nog hoe mijn ouders na het verlies van hun zoontje van vier jaar oud probeerden te accepteren dat God hem had ’teruggehaald’. Als ik daarop terugkijk kan ik zien dat ze misschien beter eerst ook heel boos waren geworden. Dat zou, denk ik, de acceptatie gemakkelijker hebben gemaakt.
Waarden als licht in de duisternis van verlies
Juist in een tijd van grote pijn door verlies kunnen waarden, de dingen die belangrijk voor je zijn, je houvast geven.
In die situaties blijken veel dingen waar we ons druk over maken eigenlijk onbelangrijk. Het zijn de dingen die ‘je hart hebben’ die ertoe doen:
- Goed voor elkaar zorgen.
- Ruimte voor emoties en verhalen.
- Een klein gebaar dat alles zegt.
- Acceptatie van elkaar manier van rouwen.
- Het bekende ‘van de doden niets dan goeds‘.
Bij verlies van een dierbare trekken de nabestaanden zich vaak wat terug uit het gewone leven.
In die periode helpt het om wat ECHT belangrijk is voorrang te geven. Als het gewone leven dan weer aandacht vraagt kun je die waarden een grotere plek geven in je leven.
Andere vormen van verlies
Een dierbare verliezen is heel ingrijpend. Er zijn ook nog veel andere vormen van meer of minder ingrijpend verlies.
De top drie van andere vormen van verlies zijn denk ik: echtscheiding, lichamelijke of geestelijk gehandicapt raken en verlies van financiële zekerheid.
Voor alle vormen van verlies gelden dezelfde dingen als voor het verlies van een dierbare: verlies werpt je terug op jezelf, ze sporen je aan prioriteit te geven aan wat echt belangrijk is en ze hebben de potentie je leven positief te transformeren.
Had ik maar …
Plotselinge verlies roept vaak ook gedachten op van spijt over een gemiste kans om nog iets te zeggen of samen te doen. Je had misschien iemand nog willen vergeven, een ruzie uitpraten of waardering willen geven.
Je kunt dit ‘had ik maar’ omzetten in positieve keuzes voor de toekomst. Bijvoorbeeld dat je een ruzie wel uitpraat bij de eerste gelegenheid. Of dat je besluit dat ruzies niet meer bij jouw leven horen.
Besef dat ‘had ik maar’ een gedachte is die wijst naar een onderliggende waarde. Het is deze waarde die je kan helpen het ‘had ik maar’ achter je te laten.
Rouwen is een universeel gebeuren dat iedereen heel persoonlijk invult. Je gevoelens en emoties kunnen je brengen bij wat voor jou belangrijk is. Door juist die waarden in de toekomst een belangrijke plek te geven, til je jezelf uit boven de duisternis van verlies.
Ik wens iedereen met een groot persoonlijk verlies dat ze steun ervaren aan de waarden in hun leven. Als ‘omstanders’ kunnen wij ze helpen met een klein gebaar, dat alles zegt, of gewoon met er voor de ander zijn op een manier die bij de ander past.
Ik wens ons allemaal een waarden-volle week.
Groeten van Monique
Wil je wekelijks de aankondiging van de nieuwe aflevering in je mailbox krijgen? Meld je dan aan via de contactpagina en je krijgt elke week een berichtje dat de nieuwe Honey voor je klaarstaat.